"Drogi dla natury", czyli dlaczego aleje są takie ważne [FOTO+WIDEO]

Wczoraj w Gminnym Ośrodku Kultury w Przygodzicach odbyło się seminarium zatytułowane "Drogi dla Natury: partnerstwo samorządów i organizacji społecznych na rzecz ochrony alej". Organizatorami spotkania byli: Gmina Przygodzice oraz Fundacja EkoRozwoju z Wrocławia. Podczas prelekcji omówiono sposoby ochrony zadrzewień przydrożnych oraz istotę sadzenia alej. Fundacja EkoRozwoju posadziła już wcześniej 168 dębów na terenie Gminy Przygodzice - jedną z takich nowych alei można zobaczyć na zdjęciach poniżej. Znajduje się ona na tzw. wysadzanej drodze z Przygodzic do Chynowy-Lipie. W tym newsie znajdziecie także odnośnik do informacji TV Proart z tego wydarzenia. 

Relacja TV Proart z seminarium w Przygodzicach. 

Waldemar Blaźniak (Nadleśnictwo Antonin) - pierwszy prelegent mówił o tym, że przydrożne aleje są częścią krajobrazu człowieka. Co ciekawe, udowodniono naukowo, że aleje naturalnie schładzają tempreaturę powietrza w ich otoczeniu. 

Waldemar Blaźniak (Nadleśnictwo Antonin) ze swoją prelekcją. 

Przedstawiciel Nadleśnictwa z Antonina mówił także alejkach dębowych z punktu widzenia zamieszkujących go rzadkich gatunków owadów: kozioroga dębosza (Cerambyx cerdo) oraz pachnicy dębowej (Osmoderma eremita). 

Kozioróg dębosz
fot: http://www.borodziej.pl/galeria/v/Fauna/Kozior__g+d__bosz.jpg.html

Pachnica dębowa (Osmoderma eremita)
fot.: http://www.salamandra.sylaba.pl/magazyn/b17a09.html

Waldemar Blaźniak przytoczył też ciekawą zależność pomiędzy gminą Odolanów, gdzie lasów jest zdecydowanie mniej niż w gminach Przygodzice i Sośnie, a alejek zdecydowanie więcej. Uargumentował to "chęcią sadzenia alejek" ze względu na niedobór zalesienia. 

Drugim prelegentem był dr inż. Piotr Tyszko-Chmielowiec z wrocławskiej Fundacji EkoRozwoju. Podczas prelekcji mówił dlaczego tak ważnym elementem krajobrazu są właśnie aleje. Wymienił kilka podstawowych korzyści:

1. Klimatyczne:

Drzewa w procesie fotosyntezy zużywają tylko niewielką część energii pozyskanej z promieniowania słonecznego. Pozostałą energię (około 70-90%) wykorzystują podczas procesu transpiracji, tj. wyparowywania wody przez liście. Wynikiem tego procesu jest ochładzające działanie drzew - wyparowanie każdego grama wody pochłania ok. 580 kalorii ciepła. Duży klon srebrzysty może w gorące letnie popołudnie wyparować ponad 265 litrów wody w ciągu go dziny. Wykazano, iż wynikający z transpiracji efekt chłodzący takiego dużego drzewa można przyrównać do wydajności pięciu przeciętnej wielkości klimatyzatorów pracujących około 20 godzin na dobę'. Drzewa rosnące wzdłuż ulic i dróg ocieniają koronami nasłonecznione powierzchnie jezdni, chodników i ścian budynków, które bez tej osłony w letnie, słoneczne dni promieniowałyby haustami gorąca (rys. 1). Powszechnie znane jest także znaczenie transpiracji drzew dla obiegu wody w przyrodzie i stymulowania opadów.

Oto jak alejki wpływają na temperaturę powietrza. 

2. Oczyszczanie powietrza atmosferycznego:

Pojazdy, szczególnie ciężarówki i autobusy z silnikami dieslowskimi, są obecnie podstawowym źródłem zanie­czyszczeń powietrza, takich jak gazy cieplarniane, tlenki wę gla, dwutlenki siarki i dwutlenki azotu oraz cząstki pyłów. Za­nieczyszczenia te są przyczyną astmy, chronicznych chorób systemu oddechowego oraz chorób serca, wpływających na wzrost śmiertelności mieszkańców większych miast. 

Drzewa absorbują z powietrza zanieczyszczenia ga zowe oraz przechwytują zanieczyszczenia pyłowe, m.in. metale ciężkie. Ważne zatem jest wprowadzanie drzew w otoczenie ulic i dróg, gdzie obecność drzew może obni­żyć zanieczyszczenia powietrza nawet o 60% w stosunku do tras komunikacyjnych pozbawionych drzew', Ponadto, w procesie fotosyntezy drzewa pochłaniają dwutlenek wę gla i uwalniają tlen. Jedno duże zdrowe drzewo, lub dwa drzewa średniej wielkości, mogą zapewnić dostawy tlenu zaspokajające potrzeby jednej osoby. 

Ilość usuwanych zanieczyszczeń z powietrza jest propor cjonalna do powierzchni liści, przy czym większe drzewa usuwają 60-70 razy więcej zanieczyszczeń, niż drzewa małe. W dużym mieście (Chicago), drzewa w ciągu tylko jednego sezonu wegetacyjnego usunęły z powietrza takie ilości za­nieczyszczeń, których usunięcie przez urządzenia technicz ne kosztowałoby około 30 milionów złotych. W tym samym czasie drzewa wbudowały do swoich tkanek 940 tys. ton wę gla pobranego z powietrza atmosferycznego.

3. Korzyści hydrologiczne:

Szczególnie ważna jest rola drzew i innej roślinności dla gospodarki wodnej. Podczas deszczu, powierzchnia liści i gałęzi drzewa pochłania i gromadzi wodę, a ziemia znajdująca się pod drzewem, dzięki rosnącym i rozkłada jącym się korzeniom, ma zwiększoną chłonność dla wód opadowych. Wpływa to na odnawianie zasobów wód gruntowych i ogranicza powodzie. Stwierdzono, iż duże drzewo ma możliwość magazynowania wody w obrębie korony średnio w granicach 228 do 455 litrów', w zależ ności od jego wielkości, ażurowości korony oraz stopnia przepuszczalności podłoża wokół drzewa. Zatrzymywanie wody przez drzewa i jej pochłanianie przez przepuszczalną ziemię pod koronami ogranicza ilości spływu wody desz czowej nawet o 17%, co powoduje znaczne zmniejszanie kosztów instalacji systemu kanalizacji deszczowej. 

Gwałtowne i intensywne spływy wód burzowych niszczą naturalne cykle hydrologiczne i uszkadzają systemy wodne, powodują erozję i zanieczyszczenia oraz szkody w środo­wisku. Skuteczną strategią ograniczania wpływu wód bu rzowych jest wprowadzanie roślinności, zwłaszcza drzew, na pobocza dróg oraz zastosowanie bio-inżynieryjnych struktur do "łapania" spływów, czyli umożliwienia infiltracji i ewapotranspiracji, powodujących powrót wody do natu­ralnych kanałów hydrologicznych. Gleba i rośliny są także miejscem wiązania węglowodorów, metali i innych sztormo­wych zanieczyszczeń, natomiast drzewa, zwłaszcza szybko rosnące i głęboko ukorzenione, stanowią naturalny filtr dla polepszenia jakości wód podziemnych, dzięki procesom oczyszczania wody z metali ciężkich i innych szkodliwych składników. Sadzenie drzew, wprowadzanie powierzchni pokrytej roślinnością, ograniczanie nieprzepuszczalnej na wierzchni oraz stosowanie bio-inżynieryjnych systemów infrastrukturalnych są najbardziej efektywnymi sposobami zagospodarowania wód burzowych i kosztują o 20% mniej, niż stosowanie rozwiązań konwencjonalnych.

W związku z wpływem drzew i innej roślinności, a także powierzchni przepuszczalnej na gospodarkę wodną, w wie lu krajach zamienia się szczelne nawierzchnie chodników lub parkingów na nawierzchnie chłonne, wprowadzając na te tereny zieleń, zwłaszcza drzewa. Odtwarza się również wy schnięte, zasypane lub wybetonowane cieki i zbiorniki wodne oraz obsadza się je drzewami, w celu ochrony zasobów wod­nych oraz poprawy zabezpieczenia przeciwpowodziowego.

4. Ograniczanie hałasu:

Drzewa i krzewy mogą redukować poziom hałasu i jego odczucie nawet o połowę. Wymaga to jednak barier z ro ślinności o szerokości 70 do 100 m, co jest trudne do rea lizacji. Pasy zieleni wzdłuż ulic lub dróg o szerokości 2 do 10 metrów obniżają hałas tylko o 1-2 dB. Jednakże, nawet tak wąskie bariery roślinne powodują wielokrotne rozpra szanie i pochłanianie części energii akustycznej, przez to łagodzą gwałtowność i tłumią "szorstkość" dźwięków, co zmniejsza dokuczliwość hałasu.

5. Korzyści społeczne i ekonomiczne:

Obok pozytywnego wpływu na zdrowie fizyczne miesz kańców, istotne korzyści uzyskiwane z obecności roślin ności, zwłaszcza drzew, dotyczą zaspakajania potrzeb psychicznych, a nawet duchowych ludności. Wiąże się to z odbiorem przez mieszkańców estetycznej wartości drzew i krajobrazu oraz ze stosunkiem społeczeństwa do natury.

Jak wykazały badania ankietowe, wielu mieszkańców miast wysoko oceniało znaczenie drzew ulicznych, których obecność zwiększała wartość sprzedażną posesji w stosun ku do działek w bezdrzewnym otoczeniu. Według badań przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii, Finlandii, Holandii i w USA, ludzie są gotowi płacić znacznie większe sumy za atrakcyjne "zielone" otoczenie widoczne z ich okien, niż za możliwość bezpośredniego przebywania na terenach zie leni, bardziej jednak oddalonych od ich domów.

Studia psychologicznego oddziaływania zieleni po twierdzają duży wpływ otaczających drzew na zdrowie i dobre samopoczucia mieszkańców - samo przebywanie w otoczeniu roślin działa uspokajająco. Stwierdzono rów nież, iż widok natury ma lecznicze znaczenie dla redukowa nia stresu i lęku w porównaniu z widokiem miejsc zabudo wanych, powodujących uczucie smutku.

Funkcjonowanie zarówno lokalnych ekosystemów, jak też całej planety zależy w decydującym stopniu od "pracy" drzew. Stąd w bitwie, aby ocalić naszą Ziemię, drzewa są na pierwszej linii frontu. Każe ochronione czy posadzone drzewo jest krokiem w kierunku wygrania tej bitwy. Dlate go chrońmy i sadźmy drzewa wszędzie tam, gdzie to moż liwe - dla nas i dla przyszłych pokoleń. 

źrodło:

Publikacja "Jak zachować aleje", pod red. Piotra Tyszko-Chmielowca. 

Autorzy:

prof. dr Jacek Borowski, prof. dr Marek Kosmala, Natalia Kita, Wiesław Kras, dr Andrzej Oleksa, Ewa Piekarska, dr Edyta Rosłon-Szeryńska, dr hab. Halina Barbara Szczepanowska, dr inż. PiotrTyszko-Chmielowiec.

Podczas swojej prelekcji Piotr Tyszko-Chmielowiec podkreślił, że gmina Przygodzice wzbogaciła się o nową dębową aleję. Fundacja EkoRozwoju posadziła bowiem na tzw. wysadzanej drodze z Przygodzic do Chynowy-Lipie oraz w innych miejscach dokładnie 168 dębów. Postanowiliśmy udać się w miejsce, gdzie rosną świeżo posadzone dęby i niektóre z nich puszczają już liście.

Wyświetl większą mapę




Oto kilka fotek z tego miejsca.

Miejsce, gdzie Fundacja EkoRozwoju posadziła dębową alejkę.

Młody dąb bez liści.

Ten młody dąb już się przyjął. 

Dębowa alejka spokojnie pnie się do góry. 

Listki na dębie potwierdzają, że drzewo się przyjęło. 

Wilgoci dębom na pewno nie zabraknie. 

Lipowa alejka prowadząca do miejsca, gdzie posadzono dęby. 

Rząd młodych dębów. 

Młode dęby z pewnością nie będą zagrażać ruchowi na tej drodze. Są w odpowiedniej odległości od niej. 

Mocowanie dębu do kołka podpierającego. 

Oto szczegółowy program wczorajszego seminarium:

1.    Otwarcie seminarium – Krzysztof Rasiak, Wójt Przygodzic
2.    Aleje – dlaczego je cenimy? – Robert Kaczmarek, Rada Gminy Przygodzice; Wacław Urbankiewicz, Towarzystwo Miłośników Przygodzic
3.    Aleje wielkopolskiej części Doliny Baryczy –  Waldemar Blaźniak, Nadleśnictwo Antonin
4.    Jak chronimy aleje: od „Sadzenia dębów w Dolinie Baryczy” do „Dróg dla Natury”– Piotr Tyszko-Chmielowiec, Fundacja EkoRozwoju
5.    „Sadzimy dęby w Dolinie Baryczy” w gminie Przygodzice – Robert Kaczmarek; Wacław Urbankiewicz
6.    Kształtowanie zadrzewień na poziomie jednostki samorządowej - Krzysztof Górecki, Urząd Miejski w Twardogórze
7.    Sadzenie drzew we współpracy z zarządcami dróg w programie Drogi dla Natury– Łukasz Kuźmicz, Fundacja EkoRozwoju.
8.    Dyskusja

Organziatorami spotkania była Gmina Przygodzice oraz Fundacja EkoRozwoju.

Oto wnioski, jakie popłynęły z przygodzickiego spotkania dostępne na stronie www.aleje.org.pl a konkretnie pod ----> TYM linkiem.

MATERIAŁY DO POBRANIA:

Biuletyn Informacyjny "Drogi do Natury" nr 1/2011

Ulotka "Drogi do Natury"

Aleje Doliny Baryczy

Jak zachować aleje - przewodnik 

www.aleje.org.pl 

Na koniec mamy dla Was coś uspokajającego. Alejka w Antoninie :)

źródło informacji:

www.aleje.org.pl, własne.

autor tekstu i zdjęć: Tomasz Wojciechowski