Wybory sołeckie, a demokracja - komentarz

08.02.2015 - GOK Przygodzice

Muszę podzielić się z Wami pewną refleksją, która naszła mnie po uczestnictwie w ostatnich wyborach do rady sołeckiej w Przygodzicach. Piszę ten komentarz m.in. dlatego, że usłyszałem kilka zarówno pochlebnych, jak i negatywnych opinii na temat moich słów „morda w kubeł”, których użyłem w poście zachęcających do uczestnictwa w wyborach do wiejskiej rady. Jak się okazało, stały się one w pewnym sensie prorocze. Poza tym wszystkim uważam, że powinien zostać zmieniony statut sołectwa. Chodzi głównie o sposób głosowania, który zamiast wyjaśniać, miesza ludziom w głowie. 

Z jednej strony cieszyłem się widząc ogromne zainteresowanie niedzielnym spotkaniem w sali Gminnego Ośrodka Kultury w Przygodzicach. 180 osób w jednym miejscu, żywo zainteresowanych tym, co dzieje się na terenie wsi. To buduje. Wybory sołtysa także uważam za udane. Choć Beata Beker nie zdobyła mandatu na kolejne 4 lata, to wynik tej kandydatki można traktować w kategoriach niespodzianki. Przegrała z Kazimierzem Niziołkiem stosunkiem głosów 111 do 67 na korzyść dotychczasowego sołtysa. Zmiana wisiała w powietrzu. Ja ją czułem. Pani Beker należą się duże gratulacja za odwagę.

Uderz w stół, a nożyce się odezwą. I tak też się stało. Po niedzielnych wyborach dotarło do mnie wiele opinii na temat tego, że wybory sołeckie to jedna wielka ściema i wypaczenie demokracji. - Bo jaka to demokracja, gdy na sołtysa bądź na jego kontrkandydatkę głosuje cała rodzina i znajomi – mówili ci, którym ten sposób głosowania był nie w smak. I ja się z tymi opiniami częściowo zgadzam. Tylko częściowo.

Załóżmy hipotetycznie, że w niedzielę na sali pojawia się dodatkowych 40 mieszkańców Przygodzic. Przecież to jedynie garstka. Pojawiają się tam, bo chcą zamiany Kazimierza Niziołka na ich zdaniem "lepszy model". Chcą pokoleniowej zmiany. To jest scenariusz nie do wykluczenia. Dochodzi do głosowania i wygrywa Beata Beker. Ba, wygrywa inny kandydat. Niespodzianka? Moim zdaniem nie. Na tym polega demokracja. Skoro 60% społeczeństwa gminy zagłosowało w wyborach samorządowych na Krzysztofa Rasiaka, to pozostałe 40% czy tego chce, czy nie musi pogodzić się z tym wyborem. Nawet jeśli są to niemal całe miejscowości, które gremialnie oddały swój głos na Kaźmierczaka. Powtarzam: muszą uszanować ten wybór.

Przecież może być tak, że kandydat A zbiera całą swoją rodzinę i znajomych, a jeśli pracuje jeszcze w Urzędzie Gminy dodatkowo także podległych mu pracowników i zachęca ich do głosowania. Jedni oddają głos dlatego, że „to swój”, inni dlatego, że hipotetycznie uważają kandydata A za „dobrego szefa”, albo przynajmniej za „mniejsze zło”. W tym samym czasie kandydat B nie robi nic, by polepszyć swój wyborczy wynik. Dochodzi do wyborów i kandydat A zdobywa miażdżącą przewagę. Czyja to wina? Moim zdaniem kandydata B oraz wszystkich tych, którzy nie poszli zagłosować w wyborach. Skoro tak im się nie podoba kandydat A, to niech idą i zagłosują na kandydata B. Lobbują, nakłaniają, zachęcają, czasem i siłą zapędzają do urn. Nikt im tego nie zabroni. Demokracja nie jest systemem doskonałym, ale niczego lepszego do tej pory nie wymyślono.

Zatem kto może dziś mówić, że Kazimierza Niziołka wybrała rodzina i znajomi? Tylko ten nieobecny podczas niedzielnego spotkania. Trzeba było ruszyć tyłek, pofatygować się w niedzielne popołudnie i przyjść do GOKu. Powiedzieć babci, ciotce, wujkowi, znajomym, koledze z klasy, że chciałbyś wystartować lub po prostu poprzeć jakiegoś kandydata i już. To się nazywa demokracja. Nieobecność oznacza dla mnie…. no właśnie.... wspomnianą frazę "mordę w kubeł i nie bulgotać". Smutne, żałosne, wulgarne? Ale prawdziwe. Pani Beato, Panie Kazimierzu. Gratuluję. 

Inną sprawą jest sposób wybierania nowego lub starego-nowego sołtysa. W statucie zapisane jest tak, że jeśli na karcie do głosowania znajdą się np. dwa nazwiska, to wyborca skreśla osobę, której NIE chce podarować głosu. Pozostawia tym samym swojego kandydata. Zazwyczaj w wyborach jest zupełnie odwrotnie. Wybory sołeckie rządzą się zasadami, których wielu nie potrafi zrozumieć. Rodziny kandydatów głosujące na kontrkandydatów i odwrotnie: głosy oddane przez wyborców przeciwników politycznych – takie sytuacje były w niedzielę na porządku dziennym. Przepis moim zdaniem do zmiany.

Tomasz Wojciechowski